تفسیر ابن فضال صغیرتفسیر ابن فضال صغیر اثر علی بن حسن بن فضال، از مفسران امامیه و علمای فقه و حدیث و از اصحاب ائمه میباشد. ۱ - معرفی اجمالیتفسیر ابن فضال صغیر اثر ابوالحسن علی (۲۰۶ - ب ۲۷۰ ق) فرزند حسن بن فضال کوفی معروف به ابن فضال صغیر، از مفسران امامیه و علمای فقه و حدیث و از اصحاب امام دهم و امام یازدهم (علیهماالسلام). مفسر و پدرش ابن فضال کبیر فطحی مذهب بودند. اجماع علمای رجالی بر این عقیدهاند که ابن فضال کبیر از عقیده خود عدول کرد. ۲ - دیدگاه علمانجاشی و شیخ طوسی پدر و پسر را توثیق میکنند. علامه حلی در رجال خود مینویسد چنانچه ابن فضال صغیر هم از مذهب خود عدول نکرده باشد مـن او را تـوثـیـق کـرده و بر روایات وی اعتماد دارم اگر چه مذهب فاسد داشته باشد (فطحیه عـبـداللّه بـن امام جعفر الصادق را که هفتاد روز بعد از پدرش زنده بود امام میدانند و سیزده امامیاند). مفسر از آن دسته از مفسران شیعه است که به تالیف یک تفسیر در علوم قرآن کریم اکتفا نکرده و دارای تفاسیر متعدد است. نـجاشی در رجال خود بیش از چهل عنوان از مؤلفات او را ضبط کرده و از جمله آنها کتاب تفسیر قرآن و کتاب التنزیل من القرآن و التحریف است. ۳ - ویژگی تفسیرتـفسیرهای مفسر به همان شیوه روائی است که در قرن سوم رواج داشت و احادیث و روایات را از ائمه اطهار (علیهمالسّلام) در تفسیر آیات قرآن کریم نقل میکرده است. در کتب معتبر شیعه و تفاسیر مفسران امامیه روایات او بسیار است. از جـمـلـه در تفسیر فرات الکوفی که به چاپ رسیده است و تفسیر کنز العرفان ملا محمدصالح برغانی و دیگر تفاسیر چاپی و خطی و همچنین از تفسیر او در کتاب التوحید نیز چاپ گردیده است. داوودی در طبقات المفسرین خویش وی را از مفسرین شیعه یاد کرده و کتاب فضائل القرآن را از تفاسیر وی ضبط کرده است. [۴]
صدر، سیدحسن، تاسیس الشیعة، ص۳۳۵.
[۱۱]
شیخ طوسی، محمدبن حسن، رجال کشی، ص۴۴۵.
[۱۹]
شفیعی، محمد، مفسران شیعه، ص۷۱.
[۲۰]
آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، مصفی المقال فی مصنفی علم الرجال، ص۲۷۴.
۴ - پانویس
۵ - منبعسایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «تفاسیر قرن سوم»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۳/۲۰. |