زمان تقریبی مطالعه: 4 دقیقه
 

تفسیر ابن فضال صغیر





تفسیر ابن فضال صغیر اثر علی بن حسن بن فضال، از مفسران امامیه و علمای فقه و حدیث و از اصحاب ائمه می‌باشد.


۱ - معرفی اجمالی



تفسیر ابن فضال صغیر اثر ابوالحسن علی (۲۰۶ - ب ۲۷۰ ق) فرزند حسن بن فضال کوفی معروف به ابن فضال صغیر، از مفسران امامیه و علمای فقه و حدیث و از اصحاب امام دهم و امام یازدهم (علیهماالسلام). مفسر و پدرش ابن فضال کبیر فطحی مذهب بودند. اجماع علمای رجالی بر این عقیده‌اند که ابن فضال کبیر از عقیده خود عدول کرد.

۲ - دیدگاه علما



نجاشی و شیخ طوسی پدر و پسر را توثیق می‌کنند.
علامه حلی در رجال خود می‌نویسد چنانچه ابن فضال صغیر هم از مذهب خود عدول نکرده باشد مـن او را تـوثـیـق کـرده و بر روایات وی اعتماد دارم اگر چه مذهب فاسد داشته باشد (فطحیه عـبـداللّه بـن امام جعفر الصادق را که هفتاد روز بعد از پدرش زنده بود امام می‌دانند و سیزده امامی‌اند).
مفسر از آن دسته از مفسران شیعه است که به تالیف یک تفسیر در علوم قرآن کریم اکتفا نکرده و دارای تفاسیر متعدد است.
نـجاشی در رجال خود بیش از چهل عنوان از مؤلفات او را ضبط کرده و از جمله آنها کتاب تفسیر قرآن و کتاب التنزیل من القرآن و التحریف است.

۳ - ویژگی تفسیر



تـفسیرهای مفسر به همان شیوه روائی است که در قرن سوم رواج داشت و احادیث و روایات را از ائمه اطهار (علیهم‌السّلام) در تفسیر آیات قرآن کریم نقل می‌کرده است. در کتب معتبر شیعه و تفاسیر مفسران امامیه روایات او بسیار است.
از جـمـلـه در تفسیر فرات الکوفی که به چاپ رسیده است و تفسیر کنز العرفان ملا محمدصالح برغانی و دیگر تفاسیر چاپی و خطی و همچنین از تفسیر او در کتاب التوحید نیز چاپ گردیده است.
داوودی در طبقات المفسرین خویش وی را از مفسرین شیعه یاد کرده و کتاب فضائل القرآن را از تفاسیر وی ضبط کرده است.
[۴] صدر، سیدحسن، تاسیس الشیعة، ص۳۳۵.
[۱۱] شیخ طوسی، محمدبن حسن، رجال کشی، ص۴۴۵.
[۱۹] شفیعی، محمد، مفسران شیعه، ص۷۱.
[۲۰] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، مصفی المقال فی مصنفی علم الرجال، ص۲۷۴.


۴ - پانویس


 
۱. شیخ طوسی، محمدبن حسن، الاستبصار، ج۱، ص۱۴۶.    
۲. شیخ طوسی، محمدبن حسن، الاستبصار، ج۲، ص۷.    
۳. شیخ طوسی، محمدبن حسن، الاستبصار، ج۴، ص۱۶۸.    
۴. صدر، سیدحسن، تاسیس الشیعة، ص۳۳۵.
۵. شیخ طوسی، محمدبن حسن، تهذیب الاحکام، ج۴، ص۷.    
۶. شیخ طوسی، محمدبن حسن، تهذیب الاحکام، ج۴، ص۹.    
۷. شیخ طوسی، محمدبن حسن، تهذیب الاحکام، ج۴، ص۳۲۲.    
۸. آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه الی تصانیف الشیعه، ج۴، ص۲۴۵.    
۹. ابن داود، حسن بن علی، رجال، ص۲۶۱.    
۱۰. علامه حلی، حسن بن یوسف، رجال، ص۱۷۷.    
۱۱. شیخ طوسی، محمدبن حسن، رجال کشی، ص۴۴۵.
۱۲. نجاشی، احمدبن علی، رجال نجاشی، ج۱، ص۲۵۷.    
۱۳. داودی، محمدبن علی، طبقات المفسرین، ج۱، ص۴۰۳.    
۱۴. شیخ طوسی، محمدبن حسن، الفهرست، ص۱۵۶.    
۱۵. شیخ صدوق، محمدبن علی، عیون اخبار الرضا، ج۱، ص۲۳۱.    
۱۶. شیخ صدوق، محمدبن علی، عیون اخبار الرضا، ج۱، ص۲۶۱.    
۱۷. ابن قولویه، جعفر بن محمد، کامل الزیارات، ص۲۶۱.    
۱۸. ابن شهرآشوب، محمدبن علی، معالم العلماء، ص۱۰۰.    
۱۹. شفیعی، محمد، مفسران شیعه، ص۷۱.
۲۰. آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، مصفی المقال فی مصنفی علم الرجال، ص۲۷۴.


۵ - منبع


سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «تفاسیر قرن سوم»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۳/۲۰.    






آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.